Các xét nghiệm bệnh viêm gan C

Nếu bệnh viêm gan C mạn tính không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ bị xơ gan, suy gan và ung thư gan. Thử máu là phương pháp duy nhất để chẩn đoán bệnh viêm gan C.

1. Xét nghiệm viêm gan C là gì?

Cấu tạo virus viên gan C

Vật liệu di truyền của virus viêm gan C (HCV) là RNA, xuất hiện từ 2 tuần sau khi phơi nhiễm, sớm hơn rất nhiều so với kháng thể kháng HCV (từ 5-10 tuần). Xét nghiệm viêm gan C phát hiện RNA và định lượng virus HCV bằng phương pháp PCR được xem là phương pháp có độ nhạy cao nhất, có thể phát hiện virus HCV ngay cả khi nồng độ virus trong máu còn rất thấp.

Đây còn là phương pháp cận lâm sàng quan trọng để đánh giá và kiểm soát nhiễm HCV mạn tính và được sử dụng để tiên lượng và theo dõi hiệu quả của liệu pháp điều trị.

Trong kỹ thuật này, mẫu huyết tương hoặc huyết thanh của bệnh nhân được sử dụng để tách chiết RNA. Sau đó, RNA được phiên mã ngược thành cADN và khuếch đại bằng phản ứng chuỗi trùng hợp PCR. Trong mỗi chu kỳ khuếch đại, bộ đọc tín hiệu trong máy PCR ghi nhận tín hiệu huỳnh quang từ mẫu dò đặc hiệu với vật liệu di truyền của virus. Tín hiệu huỳnh quang này được sử dụng để tính toán nồng độ virus HCV trong mẫu.

2. Xét nghiệm và chẩn đoán viêm gan C

– Xét nghiệm tìm kháng thể chống HCV (Anti-HCV antibodies)

Xét nghiệm Anti-HCV antibodies là xét nghiệm đầu tiên nhằm xác định sự tồn tại của kháng thể kháng virus trong cơ thể. Kháng thể chống lại virus viêm gan C là những protein mà cơ thể tạo ra khi tìm thấy virus trong máu và thường xuất hiện khoảng 12 tuần sau khi bị nhiễm virus.

Kết quả xét nghiệm thường được trả về sau vài ngày đến một tuần. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính có nghĩa là cơ thể có nguy cơ cao bị nhiễm virus và cần làm thêm các xét nghiệm khác để chắc chắn. Hoặc nếu kết quả trả về âm tính nhưng nghi ngờ bản thân có nguy cơ bị lây nhiễm cao trong vòng 6 tháng trở lại thì nên làm xét nghiệm này lần 2 để chắc chắn hơn.

– Các xét nghiệm tiếp theo sau khi xác định xét nghiệm tìm kháng thể chống HCV dương tính

Nếu xét nghiệm tìm kháng thể chống HCV dương tính, một số xét nghiệm Viêm gan C khác sẽ được yêu cầu, bao gồm:

• HCV-RNA: Xét nghiệm dùng để đo số lượng RNA virus (vật liệu di truyền của virus viêm gan) trong máu hay còn gọi là xác định tải lượng virus. Chúng thường xuất hiện 1-2 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Nếu kết quả dương tính thì chứng tỏ đã bị viêm gan C.
• Xét nghiệm chức năng gan: Xét nghiệm dùng để đo mức protein và enzyme trong gan. Chúng thường tăng từ thời điểm 7 – 8 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Khi gan bị tổn thương, các enzyme bị tích tụ trong máu. Bên cạnh đó, nhiều người có nồng độ enzyme bình thường nhưng vẫn bị viêm gan C.

3. Các xét nghiệm sau khi đã được chẩn đoán nhiễm viêm gan C

Sau khi đã làm các xét nghiệm chẩn đoán bệnh, bước tiếp theo là thực hiện các xét nghiệm để xác định tình trạng bệnh, bao gồm:

– Xét nghiệm xác định kiểu gen (Genotype tests)

Xét nghiệm xác định kiểu gen được chỉ định với mục đích xác định kiểu gen của virus gây bệnh trong 6 loại (kiểu gen) virus viêm gan C hiện có.

– Xét nghiệm kiểm tra mức độ tổn thương gan

Chụp cắt lớp: Các bác sĩ sử dụng máy siêu âm đặc biệt quét qua cơ thể. Dựa vào hình ảnh chụp có thể giúp xác định mức độ thô của gan.
Sinh thiết gan: Bác sĩ thực hiện thủ thuật đưa kim vào gan, lấy một mảnh nhỏ để kiểm tra trong phòng thí nghiệm.
Kiểm tra hình ảnh: Là sử dụng các phương pháp khác nhau để chụp ảnh hoặc hiển thị hình ảnh bên trong, bao gồm:

• Chụp CT
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)
• Độ co giãn cộng hưởng từ (MRE)
• Siêu âm
• Xét nghiệm chức năng gan (LFT) hoặc xét nghiệm men gan: Những xét nghiệm máu này giúp bác sĩ xác định khả năng làm việc của gan có còn tốt hay không.

4. Lời kết

Nếu bạn nghi ngờ mình bị nhiễm virus viêm gan C, bạn nên nhanh chóng đi xét nghiệm máu để xác định bệnh. Sau khi xác nhận mắc bệnh, bạn nên cho những người có thể tiếp xúc đến máu và các dịch thể của mình biết như: bạn tình, người thân trong nhà, bác sĩ, nha sĩ và nhân viên y tế nói chung để ngăn ngừa lây truyền virus viêm gan C cho những người xung quanh.

Người nhiễm HCV có diễn tiến bệnh nghiêm trọng hơn so với virus viêm gan B, với tỷ lệ cao gây viêm gan cấp, viêm gan mạn, tiến triển thành xơ gan, ung thư tế bào gan. Tuy nhiên nếu phát hiện bệnh sớm và điều trị đúng hướng, viêm gan C có thể được chữa khỏi với xác suất thành công khá cao.

Tổng đài Y khoa (TH)